Σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας, έχουμε επείγουσα ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε την αφήγηση της ανθρωπότητας.

Εμείς, οι άνθρωποι, πρέπει να σταθούμε ενωμένοι “για να αντιμετωπίσουμε πιο ευγενικά ο ένας τον άλλον και να διατηρήσουμε και να αγαπήσουμε την ωχρή μπλε κουκκίδα, το μοναδικό σπίτι που έχουμε γνωρίσει ποτέ”.

Στόχος του ALPHA MISSION – ΔELOS είναι να ευαισθητοποιήσει γύρω από την κλιματική κρίση και να βοηθήσει στη δημιουργία ενός πολιτισμού που θα επιβεβαιώνει τη ζωή.

Η αποστολή ARTEMIS της NASA θα μεταφέρει την πρώτη γυναίκα στη Σελήνη μέχρι το 2025, μετά την αποστολή APOLLO που μετέφερε τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι το 1969.

Η Δήλος είναι το νησί όπου, σύμφωνα με το μύθο, γεννήθηκαν οι δίδυμοι θεοί Απόλλων και Άρτεμις, όπου γεννήθηκε το φως. Για πολλούς αιώνες στην αρχαιότητα, η Δήλος ήταν το κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεσογείου. Σήμερα ολόκληρο το νησί είναι ένα ανοιχτό μουσείο και τα αρχαία μνημεία σε αυτό έχουν ήδη πληγεί από την κλιματική κρίση και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Παράλληλα με την προσπάθειά μας να εξερευνήσουμε το διάστημα, η Δήλος μπορεί να αποτελέσει μια εμβληματική υπενθύμιση ότι και τα φτερά χρειάζονται ρίζες και ότι η ίαση του πλανήτη μας χρειάζεται να αποτελέσει προτεραιότητα.

Στην Δήλο κάθε Μάιο και Ιούνιο, αλλά και παράλληλα με το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ της ΝΑΣΑ, όλο το χρόνο σε άλλα μέρη του κόσμου σε συνεργασία με διεθνή διαστημικά ερευνητικά κέντρα και κορυφαία καινοτόμα καλλιτεχνικά ιδρύματα, το ALPHA MISSION – ΔELOS θα φέρει κοντά πρωτοποριακούς επιστήμονες, καλλιτέχνες και στοχαστές διαφορετικών εθνικοτήτων και ηλικιών.

Στόχος τους η δημιουργία διεπιστημονικών έργων που συνδυάζουν την τέχνη με την τεχνολογία. Η Δήλος θα αποτελεί έναν τρίτο χώρο (φυσικό ή εικονικό) όπου, στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, θα θυμόμαστε πάντα τη σοφία της πρώτης Νοημοσύνης, της Προγονικής Νοημοσύνης. Εκδηλώσεις, διάλογοι, συγκεντρώσεις που θα συνδυάζουν τη Μυθολογία, την Τέχνη και την Τεχνολογία για την Αναγέννηση του πλανήτη μας.

Εκτός από ιερό και κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο, η Δήλος αποτέλεσε πρότυπο για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούσε τους λιγοστούς φυσικούς της πόρους, προσαρμοσμένη ιδανικά στο οικοσύστημα του Κυκλαδικού Αρχιπελάγους. Η διατήρηση ενός ασφαλούς και βιώσιμου περιβάλλοντος στο διάστημα και η οικοδόμηση βιώσιμων στοιχείων στη Σελήνη και γύρω από αυτήν αποτελεί προτεραιότητα για το πρόγραμμα Άρτεμις. Αντίστοιχα στη Δήλο θα εφαρμοστεί ένα ολιστικό μοντέλο αναγέννησης, μέσα από μια συστηματική αναγέννηση της χλωρίδας και της πανίδας του νησιού.

Μέσω των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών και μιας εφαρμογής που σχεδιάζεται ειδικά για το  ALPHA MISSION – ΔELOS, οι επισκέπτες του νησιού είτε οι διαδικτυακοί επισκέπτες από όλο τον κόσμο θα έχουν τη δυνατότητα της εικονικής περιήγησης στο νησί και στην ιστορία, και  αλληλεπίδρασης με το χώρο, τα αντικείμενα και τους άλλους επισκέπτες. Επιπλέον στόχος της εφαρμογής είναι η ενημέρωση σε οικολογικά θέματα καθώς και η δημιουργία μιας παγκόσμιας κοινότητας -της γενιάς Alpha- που θα συμβάλλει σε ένα καλύτερο μέλλον για τον πλανήτη μας.

Η Δήλος, μια βραχονησίδα, μόλις 5 χμ. μήκους και 1300 μ. πλάτους, ήταν στην αρχαιότητα Ιερό νησί, επειδή εδώ γεννήθηκε ο Απόλλωνας και η Άρτεμις, δύο από τους πιο σημαντικούς θεούς του Ελληνικού πανθέου. Βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου, στο κέντρο των Κυκλάδων που σχηματίζουν κυκλικό χορό γύρω της – “εστία των νήσων” την ονομάζει ο Καλλίμαχος (3ος αι. π.Χ.), δηλαδή βωμό και κέντρο των νησιών.

Έτσι για πρώτη ίσως φορά στην ανθρώπινη ιστορία σ’ αυτή τη μικρή γωνιά της γης συνυπάρχουν ειρηνικά όλοι σχεδόν οι λαοί της Μεσογείου. Τα πλοία που έφταναν διαρκώς στα λιμάνια της Δήλου δεν έφερναν μονάχα εμπορεύματα, αλλά και ανθρώπους και νέα και ιδέες από όλες σχεδόν τις παραλιακές πόλεις της Μεσογείου. Ο τότε κόσμος έμοιαζε να είναι μια μικρή γειτονιά γύρω από τη Μεσόγειο που τους ένωνε και μας ενώνει. Τη Μεσόγειο, όπου η μυστικιστική Ανατολή και η Δύση της δράσης και της προόδου συναντώνται με την Ελλάδα του λόγου, του μέτρου και της αρμονίας, το χώρο που ο νους κι η καρδιά συνυπάρχουν αρμονικά, όπου η αγάπη της ζωής και η υποταγή στο πεπρωμένο εξισορροπούνται.

Υπολογίζεται ότι γύρω στο 90 π.Χ. στο μικρό αυτό νησί, που δεν είναι παρά μια κουκίδα στο χάρτη της Μεσογείου, κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι. Από τις αναθηματικές επιγραφές και τα ταφικά μνημεία της Ρήνειας φαίνεται ότι εκτός από τους Αθηναίους και τους Ρωμαίους, που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού, στη Δήλο κατοικούν άνθρωποι από την Πελοπόννησο, την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα, τη Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου, τη Θράκη και τον Εύξεινο Ποντο, την Ταυρική Χερσόνησο, την Τρωάδα, τη Μυσία, την Αιολίδα, την Ιωνία, τη Λυδία, την Καρία, τη Λυκία, τη Βιθυνία, την Παφλαγονία, τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Πισιδία, την Παμφυλία, την Κιλικία, τη Συρία, τη Μηδία, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Αραβία.

Όλοι αυτοί συνυπάρχουν ειρηνικά, υιοθετούν τον ελληνικό τρόπο ζωής, μιλούν και γράφουν ελληνικά, κατοικούν σε ελληνικά σπίτια, κτίζουν ιερά στα οποία λατρεύουν τους θεούς τους χωρίς κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα, εργάζονται και διασκεδάζουν μαζί, ενώ τα παιδιά τους φοιτούν στο ίδιο Γυμνάσιο, παίζουν και γυμνάζονται μαζί στις ίδιες παλαίστρες.

Οι Έλληνες ποτέ δεν είχαν τον φανατισμό των μονοθεϊστικών θρησκειών. Ήταν πάντα πρόθυμοι να δεχθούν ότι ο θεός που λάτρευε ο γείτονάς τους ήταν κι αυτός θεός, πολύ συχνά μάλιστα ένας από τους δικούς τους θεούς με άλλο όνομα. Ο Απόλλωνας, μετά από κάποιους αρχικούς δισταγμούς, δέχεται να μοιραστεί την γενέτειρά του με τον Σάραπι, την Ίσιδα, τον Αρποκράτη και τον Άνουβι, με τον Θεό του Ισραήλ και τους θεούς των Αράβων, με την Ατάργατη και τον Αδάδ, τους θεούς της Ασκαλώνος και της Ιάμνειας.

Οι παλιότεροι κάτοικοι της Δήλου έκτισαν (γύρω στο 2.500 π.Χ.) τις ελλειψοειδείς καλύβες τους στην κορυφή του Κύνθου (113 μ. ύψος), από όπου, στις ταραγμένες και ανασφαλείς εκείνες εποχές, μπορούσαν εύκολα να εποπτεύουν και να ελέγχουν τη μικρή κοιλάδα και τη θάλασσα ολόγυρα. Οι Μυκηναίοι, που ήλθαν γύρω στα τέλη του 15ου αιώνα π.Χ., έχοντας ήδη εδραιώσει την κυριαρχία τους στο Αιγαίο, αισθάνθηκαν αρκετά ασφαλείς ώστε να εγκατασταθούν στην μικρή κοιλάδα πλάι στη θάλασσα.

Το Απολλώνιο Ιερό, εδραιωμένο ήδη από τους Ομηρικούς χρόνους, έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή του στη διάρκεια των αρχαϊκών (7ος-6ος αι. π.Χ.) και κλασικών (5ος-4ος αι. π.Χ.) χρόνων. Έλληνες απ’ όλο τον τότε ελληνικό κόσμο συγκεντρώνονταν στο νησί για να λατρέψουν τον θεό του φωτός Απόλλωνα και την δίδυμη αδελφή του Άρτεμη, θεά της Σελήνης.

Από το τέλος του 5ου αι. π.Χ., υπήρχαν ήδη λίγες κατοικίες και αγροικίες γύρω από το Ιερό. H πόλη, που σήμερα αντικρίζει ο επισκέπτης, αναπτύχθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες μετά το 166 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι, που ρύθμιζαν πλέον τις τύχες του Αιγαίου, κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της Δήλου. Πλούσιοι έμποροι, τραπεζίτες και εφοπλιστές απ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο εγκαταστάθηκαν στο νησί προσελκύοντας ένα μεγάλο πλήθος οικοδόμων, τεχνιτών, γλυπτών και ψηφωτών, που έκτισαν γι’ αυτούς πολυτελείς κατοικίες, διακοσμημένες με τοιχογραφίες, ψηφιδωτά δάπεδα και αγάλματα. Το μικρό νησί πολύ σύντομα έγινε το maximum emporium totius orbis terrarum (Festus), δηλαδή το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της οικουμένης.

Υπολογίζεται ότι στις αρχές του 1ου αι. π.Χ. σ’ αυτό το μικρό νησί, που δεν είναι παρά μια κουκίδα στο χάρτη της Μεσογείου, κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι και ότι στα λιμάνια του ήταν δυνατόν να διακινηθούν κάθε χρόνο 750.000 τόνοι εμπορευμάτων.

Ο πλούτος που συγκεντρώθηκε στο νησί και οι φιλικές σχέσεις των Δηλίων με τη Ρώμη ήταν η κύρια αιτία της καταστροφής. Η Δήλος καταστράφηκε και λεηλατήθηκε δυο φορές: το 88 π.Χ. από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη, που ήταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους, και το 69 π.Χ. από τους πειρατές του Αθηνόδωρου, σύμμαχου του Μιθριδάτη. Από τότε το νησί έπεσε σε παρακμή και σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Οι ανασκαφές, που άρχισαν το 1872 και συνεχίζονται ακόμη, έχουν αποκαλύψει το Ιερό και ένα μεγάλο μέρος της κοσμοπολίτικης ελληνιστικής πόλης.

Π.Ι. Χατζηδάκης, αρχαιολόγος
@ http://odysseus.culture.gr/